مجله پزشکی کوثر
سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 56، تابستان 1389)

از آنجایی که پروتئین FimH در کلونیزاسیون سویه های UPEC و ایجاد عفونت نقش بسیار مهمی دارد، تهیه واکسن حاوی این ادهسین مورد توجه است. هدف از این مطالعه، بررسی تنوع توالی ژن fimH در ایزوله های ادراری و مدفوعی بود.

از 15 فرد مبتلا به عفونت ادراری با منشا اشریشیا کلی، نمونه ادرار و مدفوع گرفته شد. پس از کشت نمونه ها، کلنی های مشکوک به اشریشیا کلی جدا شده و با آزمون های بیوشیمیایی تایید شدند. ایزوله های اشریشیا کلی ادراری و مدفوعی در محیط LB براث کشت داده شده و یک شب انکوبه شدند. DNA ژنومی استخراج و ژن fimH با PCR تکثیر شد. آنالیز توالی ژن با نرم افزارهای MEGA4، ClustalW و CLC Bio انجام شد.

در همترازی توالی ژن fimH مربوط به ایزوله های ادراری با ژن fimH مربوط به سویه ی UTI 89 جهش های متعددی مشاهده شد. همچنین اختلاف توالی بین سویه های بیماری زای جدا شده از ادرار و سویه های غیربیماری زای مدفوعی وجود داشت. توالی fimH ایزوله های مدفوعی در پایانه C دارای جهش های بی معنی بود.

با وجود شباهت 100 درصدی توالی ژن fimH در 4 ایزوله ادراری و مدفوعی، اختلاف توالی در ژن و پروتئین FimH سبب می شود ایزوله های بیماری زا قدرت اتصال بیشتری به سلول های یوروتلیال داشته باشند. جهش بی معنی در پایانه C منجر به تولید پروتئین ناقص FimH می شود که می تواند در اتصال سویه های مدفوعی به سلول های یوروتلیال تاثیرگذار باشد، بااین حال، عامل اتصال به تنهایی در بیماری زایی اشریشیا کلی یوروپاتوژن نقش ندارد.

بر اثر عواملی مانند مصرف بی رویه دارو، باکتری ها می توانند نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاومت پیدا کنند. آزمون آنتی بیوگرام برای سنجش میزان توانایی آنتی بیوتیک یا سایر عوامل ضدمیکروبی در ممانعت از رشد باکتری ها در آزمایشگاه به کار می رود. براساس داده های CLSI در ژانویه سال 2006 در خصوص آزمون انتشار دیسک، تاثیر 92 آنتی بیوتیک با 329 آزمایش مختلف روی باکتری های متفاوت سنجیده شده است. دیسک گذاری استاندارد معمول در فاصله 15 میلی متری حاشیه پلیت ها انجام می شود. هدف از این مطالعه، ابداع ابزاری جدید برای اندازه گیری حساسیت میکروارگانیزم ها نسبت به آنتی بیوتیک ها بود.

در پلیت مدرج جدید و روش استفاده آن، دیسک گذاری بدون فاصله از حاشیه پلیت و با استفاده از دیسک کامل یا نیم دیسک انجام شد.

عدم وجود فاصله با حاشیه پلیت، نه تنها اثر منفی بر نتایج حاصل نداشت بلکه موجب دقت بیشتر آن و کاهش مشکلات و اشتباهات و تداخل های ناخواسته در روش های گذشته شد.

استفاده از این پلیت و روش همراه آن، بازدهی آزمون انتشار دیسک را بین 3 تا 17% در پلیت با اندازه های 120-84 میلی متر بالاتر می برد.

در این مطالعه، اثر تزریق پس از آموزش آنتاگونیست غیرانتخابی گیرنده های موسکارینی، اسکوپولامین و داروهایی که بر گیرنده های NMDA اثر می گذارند و برهمکنش آنها در تثبیت حافظه اجتنابی مهاری مورد بررسی قرار گرفت.

موش های صحرایی با تزریق درون صفاقی کتامین هیدروکلراید و زایلزین بیهوش شدند و در دستگاه استریوتاکسی قرار گرفتند. دو کانول، 2 میلی متر بالاتر از ناحیه تگمنتوم شکمی قرار داده شد. پس از یک هفته، موش ها در دستگاه یادگیری احترازی غیرفعال آموزش دیدند و داروها بعد از آموزش موفق تزریق شد. 24 ساعت بعد از آموزش، آزمایش انجام شد و میزان تاخیر حیوان در ورود به خانه سیاه به عنوان معیار حافظه اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یک طرفه و دوطرفه و به دنبال آن آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.

تزریق اسکوپولامین (1تاμg/rat 2) و MK-801 به میزان (75/0تاμg/rat 1) بلافاصله بعد از آموزش، حافظه اجتنابی مهاری را در روز آزمون کاهش داد. به کاربردن مقادیر غیرموثر MK-801 و اسکوپولامین (25/0 تا 5/0 μg/rat) همراه با هم، حافظه اجتنابی مهاری را کاهش داد. تزریق بعد از آموزش NMDA به میزان (0/001 تا 01/0 μg/rat) به ناحیه تگمنتوم شکمی به تنهایی اثری نداشت، اما به کاربردن همزمان آن با اسکوپولامین (μg/rat 2) از اثر کاهنده اسکوپولامین بر حافظه اجتنابی مهاری ممانعت کرد.

گیرنده های موسکارینی استیل کولین و گیرنده های NMDA در مکانیزم های تعدیل کننده حافظه اجتنابی مهاری نقش دارند. بین گیرنده های موسکارینی و NMDA در تعدیل تثبیت حافظه اجتنابی مهاری در ناحیه تگمنتوم شکمی برهمکنش وجود دارد.

بروسلوز بیماری شایع با اشکال متنوع بالینی و روش های مختلف تشخیصی است. باتوجه به استفاده روزافزون از آزمون الایزا به عنوان روش جدید تشخیصی و اختلاف نتایج آزمون های استاندارد آگلوتیناسیون و الایزا، این مطالعه به منظور تعیین حساسیت و ویژگی آزمون الایزای بروسلوز انجام شد.

این مطالعه مقطعی در سال 1386 در شهرستان کاشان روی 457 نمونه از خون افرادی که با شک بالینی بروسلوز توسط متخصص عفونی به آزمایشگاه ارجاع شده بودند و 50 نمونه از خون افراد بدون سابقه بروسلوز به عنوان کنترل انجام شد. آزمایشات رایت وکومبس رایت و2- مرکاپتواتانول به عنوان آزمون استاندارد و الایزای IgG و IgM به عمل آمد و حساسیت و ویژگی آزمون الایزا در مقایسه با آزمون های استاندارد سنجیده و نتایج در قالب آمار توصیفی ارایه شد.

حساسیت آزمون الایزای IgG و IgM به ترتیب 7/93 و 5/12%، ویژگی آزمون الایزای IgG و IgM به ترتیب 6/70 و 100%، ارزش اخباری مثبت آزمون الایزای IgG و IgM به ترتیب 4/19 و100% و ارزش اخباری منفی آزمون الایزای IgG و IgM به ترتیب 3/99 و 94% به دست آمد.

باتوجه به حساسیت بالای الایزای IgG و ویژگی بالای الایزای IgM، می توان از آزمون الایزا درکنار آزمون های آگلوتیناسیون برای تشخیص بروسلوز استفاده نمود.

سرطان تیروئید پاپیلاری و فولیکولار دو نوع اصلی سرطان تیروئید غیرمدولاری ارثی (FNMTC) محسوب می شوند. به نظر می رسد که ژن TCO در ابتلا به این بیماری موثر باشد. هدف این پژوهش، بررسی اثر حذف هتروزیگوسیتی ژن TCO در خانواده های ایرانی مبتلا به این بیماری بود.

در این مطالعه مقطعی 6ماهه، 10 خانواده مبتلا به سرطان تیروئید غیرمدولاری ارثی از بیمارستان میلاد انتخاب شدند (56 نفر شامل 13 فرد بیمار با تایید پاتولوژی و 43 فرد سالم از خویشاوندان درجه اول بیماران). محتوای DNA نمونه ها براساس روش استاندارد نمک اشباع/پروتئیناز K استخراج شد. برای بررسی حذف هتروزیگوسیتی ژن TCO از 5 مارکر میکروساتلایت D19S916، D19S413، D19S391، D19S568 و D19S865 استفاده شد. متعاقب تکثیر قطعات مورد نظر با روش PCR، الکتروفورز محصولات روی ژل پلی آکریل آمید 8% برای تعیین ژنوتایپ انجام گرفت.

4/5% بیماران (3 نفر) مبتلا به کارسینومای فولیکولار و 9/17% (10 نفر) مبتلا به کارسینومای پاپیلار تیروئید بودند. در تمامی این افراد حذف هتروزیگوسیتی در ناحیه ژن TCO شناسایی شد. فراوانی حذف هتروزیگوسیتی مثبت برای D19S916 برابر 7/10% (6 نفر)، D19S413 برابر 5/12% (7 نفر)، D19S391 برابر 1/41% (23 نفر)، D19S568 برابر 8/1% (1 نفر) و D19S865 برابر 6/3% (2 نفر) بود.

به طور متوسط 9/13% افراد FNMTC در ناحیه کروموزومی 2. 19p13 دارای حذف هتروزیگوسیتی هستند و حذف ژنتیکی در بیماران کارسینومای پاپیلار به میزان قابل توجهی نسبت به بیماران کارسینومای فولیکولار بیشتر است. مارکر D19S413 دارای بیشترین حذف هتروزیگوسیتی اطلاع رسان در افراد FNMTC است. ژن های قرارگرفته در ناحیه کروموزومی 2. 19p13 ممکن است با FNMTC مرتبط باشند.

هدف این مطالعه، بررسی شیرهای پاستوریزه از نظر آلودگی به آفلاتوکسین M1 و مقایسه محصول دو شرکت عمده تامین کننده لبنیات یکی از دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران از نظر آلودگی به این مایکوتوکسین بود.

50 نمونه شیر دو کارخانه لبنی، در دو فصل سرد (زمستان 1387) و گرم (تابستان 1388) به طور تصادفی انتخاب و میزان آفلاتوکسین M1 در آنها با استفاده از الایزای رقابتی اندازه گیری شد. اختلاف میانگین ها با استفاده از آزمون T استودنت در محیط نرم افزاری INSTATA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

84% نمونه ها به میزان قابل اندازه گیری، آلوده به آفلاتوکسین M1 بودند. میانگین غلظت این مایکوتوکسین در کل نمونه ها 6/14 ± 7/20 نانوگرم در لیتر و دامنه آن از 0 تا 4/63 نانوگرم در لیتر متغ ی ر بود. میزان آلودگی به آفلاتوکسین M1 تنها در دو نمونه (4%)، بالاتر از حد استاندارد ایران (50 نانوگرم در لیتر) قرار داشت. میانگین غلظت آفلاتوکسین M1 در محصولات شرکت یک (7/15 ± 4/25) بیشتر از محصولات شرکت دو (6/11 ± 4/15) بود (01/0>p). نمونه های زمستانی (15 ± 2/31) شرکت یک نسبت به نمونه های تابستانی (2/14 ± 5/18) آن شرکت آلودگی بیشتری داشتند (05/0>p).

شیوع بالای آلودگی با آفلاتوکسین M1 در نمونه های شیر پاستوریزه نگران کننده است و لزوم پیشگیری از ورود پیش ساز این سم (آفلاتوکسین B1) در خوراک دام های شیری و نیز لزوم نظارت بیشتر بر توزیع شیر را خاطر نشان می کند.

"ملتحمه کره چشم نئوناتوروم" (ON) به بروز علایم ورم ملتحمه در 28 روز اول زندگی نوزاد اتلاق می شود. مهم ترین عوامل عفونت ON نایسریا گنوره، کلامیدیا تراکوماتیس و استافیلوکوکوس اورئوس هستند. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر سه داروی اریترومایسین، تتراسایکلین، قطره پاویدون آیوداین و قطره اشک مصنوعی در پیشگیری از بروز ON بود.

در این کارآزمایی بالینی تصادفی، 321 نوزاد متولدشده طی بازه 6ماهه در یک بیمارستان شهر تهران و بیمارستان شریعتی بندرعباس به روش تصادفی وارد مطالعه شدند. پس از گرفتن نمونه از ملتحمه، داروهای ایترومایسین، تتراسایکلین، اشک مصنوعی و قطره پاویدون آیوداین %5/2 در چشم راست استفاده و چشم مقابل به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. پرسش نامه ای حاوی اطلاعات مادر و نوزاد هنگام تولد تکمیل شد. در صورت بروز علایم، انجام کشت ترشحات چشم بیمار صورت گرفت. داده ها با نرم افزار 13 SPSS و آزمون های T وابسته و مجذور کای آنالیز شد.

61 نوزاد (%19) دچار علایم ورم ملتحمه شدند؛ در میان آنها، 14 مورد (9/22%) کشت مثبت داشتند. در گروه اریترومایسین، تتراسایکلین، اشک مصنوعی و پاویدون آیوداین به ترتیب 69/7، 58/11، 25/6 و 1/9% دچار علایم شدند. بین بروز علایم و نیز کشت میکروبی و نوع داروی استفاده شده به عنوان پروفیلاکسی رابطه معنی داری دیده نشد و نیز تفاوتی معنی دار در نوع زایمان و بروز علایم ON وجود نداشت.

با توجه به معنی دار نبودن میزان بروز علامت در گروه های دریافت کننده پروفیلاکسی، استفاده روتین از پروفیلاکسی نمی تواند به صورت یک الزام مطرح گردد و خود موید نیاز به انجام مطالعات بیشتر دقیق در آینده است.

گاز خردل یا سولفور موستارد که در جنگ ایران و عراق استفاده شد، حدود یک میلیون بیمار شیمیایی در ایران برجای گذاشته است. در مطالعات قبلی، کاهش تراکم معدنی استخوان در ناحیه ستون فقرات و گردن ران در بیماران با سابقه تماس با گاز خردل در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شد. هدف این مطالعه، مقایسه مصدومان شیمیایی و بیماران آسماتیک استفاده کننده از استروئید برای درمان عوارض شیمیایی بود.

در این مطالعه مقطعی و تحلیلی، 76 مصدوم شیمیایی دارای سابقه تماس با گاز خردل مراجعه کننده به یکی از بیمارستان های شهر تهران و 55 بیمار آسماتیک بدون مصدومیت شیمیایی در دوره زمانی 87-1385 به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. تراکم سنجی استخوان با استفاده از روش DEXA در ناحیه ستون فقرات و گردن ران انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 18 و آزمون های آماری مجذور کای، T دانشجویی، دقیق فیشر و من- ویتنی U مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

اختلاف آماری معنی داری بین تراکم معدنی استخوان ناحیه ستون فقرات و گردن ران بین مصدومان شیمیایی و بیماران آسماتیک مشاهده نشد (05/0<p؛ 23%= Power). در مجموع، 48% استئوپروزیس، 8/40% استئوپنی و 2/12% تراکم معدنی استخوان عادی در بیماران با مصدومیت شیمیایی و 4/36% استئوپروزیس، 1/49% استئوپی و 5/14% تراکم معدنی عادی در بیماران آسماتیک مشاهده شد.

تفاوتی در تراکم معدنی استخوان گردن ران و ستون فقرات بین مصدومان شیمیایی و بیماران آسماتیک وجود ندارد

سرطان خون یا لوکمیا حدود 8% کل سرطان ها را شامل می شود و پنجمین سرطان شایع جهان است. این بیماری به سرطان کودکان نیز معروف است، زیرا حدود 15% از کودکان زیر 15 سال، به این عارضه مبتلا هستند. در بروز سرطان خون عوامل متعددی مانند سن، جنسیت، نژاد، گروه خونی، اشعه ها و آلوده بودن مادر به باکتری هلیکوباکتر پیلوری و غیره موثر هستند.

در این پژوهش 424 بیمار مبتلا به سرطان خون در دو بخش هماتولوژی و انکولوژی A و B بیمارستان شریعتی تهران طی دوره زمانی شهریور 1386 تا 1387 مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، اطلاعات بیماران در بدو ورود به بیمارستان جمع آوری شد. شاخصه های گروه خونی، سن و جنسیت به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

فراوانی بیماری در مردان 5/1 برابر زنان بود. درصد بروز بیماری در افراد با گروه های خونی A، O و + Rh بیش از سایر گروه ها بود.

سن، جنسیت و گروه خونی بیماران در میزان ابتلا به سرطان خون نقش دارد.

پرفشاری خون مهم ترین عامل قابل اصلاح بیماری های قلبی- عروقی است. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی مصاحبه انگیزشی گروهی بر میزان فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون انجام شد.

این مطالعه نیمه تجربی، پژوهشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود که در زمان های مختلف روی 61 مراجع با فشار خون سیستولی بین 125 تا 160 میلی متر جیوه در قالب طرح غربالگری دیابت و سندروم متابولیک دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 88-1387 اجرا شد. 80 مراجعه کننده از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (40 نفر) و کنترل (40 نفر) قرار گرفتند. مداخله ای شامل پنج جلسه مصاحبه انگیزشی گروهی، به همراه آموزش رایج سبک زندگی به گروه آزمایش ارایه شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز کوواریانس و T وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

میانگین فشار خون سیستولی (01/0= p) و دیاستولی (05/0= p) به طور معنی داری پس از مداخله در گروه آزمایش، نسبت به گروه کنترل پایین تر بود. با وجود این که تفاوت معنی داری در فشار خون سیستولی در مرحله پیگیری وجود نداشت، تاثیر مصاحبه انگیزشی بر فشار خون دیاستولی همچنان پایدار گزارش گردید.

افزودن مصاحبه انگیزشی به آموزش های معمول سبک زندگی سالم در کنترل و پیشگیری پرفشاری خون، روشی موثر در کاهش فشار خون و در نهایت، کاهش عوامل خطرزای بیماری های قلبی- عروقی است.